
Ukuguqula Umkhakha Wezemfundo wase-UKZN
Click here for English version
Ngokwezinhlelo zokuba yiNyuvesi ehamba phambili kwezemfundo, i-UKZN isungule uhlelo i-Accelerated Academic Development Programme (i-AADP).
Loluhlelo, oluhlose ukuguqula umkhakha wezemfundo ngokuthuthukisa izifundiswa ezisafufusa, selukhiqize othisha nothisha asebemnkantshubomvu abangama-63 seloku lwaqala ngonyaka wezi-2013.
Umqondisi Wezabasebenzi eNyuvesi uNkk Busisiwe Ramabodu uthe ngonyaka wezi-2020, abasebenzi abayisishiyagalombili baqinisekiswa ngokwaloluhlelo ngemuva kokuqeda izifundo zobudokotela emikhakheni ehlukene.
UMnu Jabulani Nyawo, ongomunye wabaqinisekiswa ngo-2020, unguthisha Emkhakheni Wezokuphatha Emphakathini. UMnu uNyawo, odabuka eJozini, eNyakatho yaKwaZulu-Natal, ukhonze ukucwaninga ngokuthuthukiswa komphakathi, ezokuphatha, intuthuko yezomnotho yezifunda nezasekhaya, ukuthuthukiswa kwabantu nezindlela zokuziphilisa. ‘Ngocwaningo, ngithanda ikakhulu ukuqonda, ukudingida nokuthola izisombululo zezinkinga ezithinta izindawo zasemakhaya,’ kusho yena.
Ephawula ngokuthi i-AADP iwuthinte kanjani umsebenzi wakhe naye uqobo, uNyawo uthe: ‘Nge-AADP ngathola amathuba amaningi okuya ezithangamini zokucobelelana ngolwazi ukuze ngizithuthukise. Ngashicilela amaphepha ocwaningo ali-15 emabhukwini ocwaningo ahlonishwa ngabanye abalingani ngaphansi kwaloluhlelo, ngeluleka abafundi abaningi abenza i-Onazi neMastazi. Ngaqeda iziqu zobudokotela ngonyaka wezi-2020, engizokwethweswa zona kulonyaka.’
Owayengumfundi wase-UKZN uMnu Siphiwe Mqadi naye ubesohlelweni i-AADP. UMqadi wazalelwa, wakhulela eMargate, ogwini olusenyakatho, kanti ufundisa ezokucwaninga amabhuku eSikoleni Sokucwaninga amabhuku, Ezomnotho neZezimali. UMqadi uneMastazi yezeSayensi Kwezokucwaninga amabhuku kanti uzokwethwesa iziqu zobudokotela kwezokucwaninga amabhuku kulonyaka.
Ugxile ezimalini nokucwaninga amabhuku kanti izinto akhonze ukuzicwaninga zitholakala ocwaningweni lwakhe lweziqu zobudokotela okungukuziphatha kwamakomiti acwaninga amabhuku komasipala baseKZN.
Ukuthuthukisa ikhono lokucwaninga kwaqiniswa yi-AADP. ‘Ngakhula kakhulu njengesifundiswa esincane, esisafufusa, ngaqeqesheka ukuze ngingene emsebenzini wokufundisa,’ kusho yena.
‘Ngikwazile ukufundisa nokuqhubeka ngifundele iziqu zobudokotela ngaphandle kwenkinga njengoba umuntu enikwa isikhathi esiningi sokugxila ocwaningweni lwakhe ngenkathi ethola amava ekufundiseni,’ kwengeza yena.
Ubonge ukwesekwa ngabaphathi nomkhakha wezemfundo. ‘Luningi usizo olukhona nabantu abacebisanayo. Isibonelo nje, iDini neNhloko yeSikole, uSolwazi Mabutho Sibanda uzibambela mathupha kuloluhlelo. Umeluleki wami uSolwazi Msizi Mkhize naye ungisiza ukuthi ngikhule mihla namalanga. I-AADP ingikhulise kakhulu kangangokuthi manje ngiseKomitini Lezokufundisa NoKufunda.
‘Yindathane amathuba kanti izinto umuntu azifundayo zishintsha impilo yakhe. Ngifisa ukudlulisela kwabanye ulwazi engilutholayo.’
UMnuz Siyanda Kheswa (uzoba nguDkt Kheswa maduze) ufundisa eSikoleni Sesayensi Yezenhlalo eMgungundlovu. UKheswa owazalelwa e-Port Shepstone wakhulela emakhaya KwaMachi e-Harding naseGamalakhe e-Port Shepstone.
Ugxile kwi-Library and Information Science (i-Information Studies) kanti uthanda ukucwaninga ngemitapo yolwazi yezikole, ukufundisa ngolwazi, izindlela zokuqonda ukusetshenziswa kwemitapo yolwazi, imitapo yolwazi nemfundo yabantu abadala.
Ubonga i-AADP ngokumlungiselela ukuthi abe yisifundiswa esisezingeni eliphezulu kwesinye sezikhungo zemfundo ezivelele eNingizimu Afrika. ‘Loluhlelo lunginike ithuba lokuthi ngikwazi ukubhekana nezinto nokuthi ngikhule kulolu hambo olunezinselelo.’
UKheswa ubonge umnyango weZabasebenzi ngokuhlela imigonqo yokuyobhala, imihlangano nezithangami zokucobelelana ngolwazi ‘lapho khona sikwazi ukukhuluma ngezinselelo zethu, sixoxe ngempumelelo yethu. Nakuba loluhlelo lwenzelwa ukusiza thina ukuthi sikwazi ukubhekana nezinselelo kalula nokukwazi ukusheshe siqonde isiko nenqubo yaseNyuvesi ngokukwazi ukwenza izifundo zobudokotela kalula ngomthamo womsebenzi olula nothwalekayo, kodwa akubanga njalo kuwona wonke umuntu emaKolishi naseMikhakheni ehlukene. Kimina, abalingani bami banginika umthamo womsebenzi olingana nowabo. Banginike abafundi abenza iziqu zeMastazi ukuthi ngibeluleke, okuyinto ngokuvamile engenzeki kwezinye Izikole neMikhakha. Ngenxa yalokhu, ngikwaze ukweluleka abafundi beMastazi ebayisithupha baze baqeda ngaphansi kohlelo i-AADP kanti ngiyaziqhenya ngalokhu.’
IDini ebambile neyiNhloko yase-Graduate School of Business and Leadership, uSolwazi Ana Martins ibongele bonke akade bebambe iqhaza. ‘Impela, izifundiswa ebezibambe iqhaza kuloluhlelo zithole ithuba eliyingqayizivele ukuthi zithole amakhono adingeka kwezemfundo ehambisana ne-Graduate School of Business and Leadership. Lezizifundiswa ziqeqeshiwe, zathola ulwazi emisebenzini ehlukene ehambisana nomkhakha wezemfundo,’ kusho yena.
URamabodu, ebongela abakhaliphile abakhiqizwe yiloluhlelo, uthe uphiko lweZabasebenzi luyajabula ukuba yingxenye yokuzinikela kweNyuvesi ukunothisa nokusimamisa umkhakha wezemfundo ngamakhono amasha. ‘Abanye othisha bohlelo i-AADP bakwazile ukufaka izicelo zokuba othisha asebemnkantshubomvu ngonyaka wezi-2020. Lokhu kungubufakazi bomsebenzi wabo omkhulu namathuba iNyuvesi ewavule koDini, izifundiswa, KweZabasebenzi naseMakolishi.’
Nazi izifundiswa zohlelo i-AADP zangowezi-2020:
UJabulani C Nyawo
UMlondi Vilakazi
USiphiwe Mqadi
UMutshidzi Maraganedzha
USiyanda Kheswa
UTaemane Phoofolo
USimphiwe Mngomezulu-Dube
U-Daphne Ntlhe
Amagama: ngu-Raylene Captain-Hasthibeer
Izithombe: Zithunyelwe