
SWITCH: Kugqugquzelwa Ukusebenzisana
Click here for English version
IKolishi Lezifundo Zezempilo e-UKZN, njengabahlomuli bangaphambilini be-Medical Education Partnership Initiative (MEPI), lihlomule ngesabelo sezinyanga eziyisishiyagalolunye (kusukela mhla ka-1 kuNcwaba ngowezi-2019 kuya mhla ka-31 kuNdasa ngowezi-2020) osabelwe yi-Human Resources and Services (HRSA) ngaphansi kweNyuvesi yaseCalifornia eSan Francisco (UCSF), ukuqinisa ukuqeqeshwa ngegciwane lesandulela-ngculazi ngokubambisana kwemikhakha enhlobonhlobo (STRIPE).
Loku kuhambisana nokweseka isibophezelo se-PEPFAR sokuqinisa izinga lokuqeqeshwa kwabafundi bemikhakha yezempilo ngegciwane lesandulela-ngculazi ngenhloso yokuphucula izinga lokunakekelwa kwabanalesi sifo ngodokotela, abahlengikazi nosokhemisi abathola iziqu.
IDini eyiNhloko yesikole kwezobuHlengikazi nezeMpilo yoMphakathi uSolwazi Mosa Moshabela nguyena umcwaningi omkhulu kulolu hlelo kuthi abanye abambisene nabo kube nguSolwazi Fatima Suleman, uSolwazi Fikile Mtshali noDkt Serela Ramklass.
Lolu hlelo lwase-UKZN olubizwa ngokuthi Strenghtening the Workforce to Improve and Care for HIV (i-SWITCH) luzoqeqesha abafundi abenza unyaka wokugcina ezifundweni zobuDokotela, ezobuHlengikazi nezosoKhemisi ngokuthi bahlanganiswe babe yiqeqebana labantu abaqeqeshelwa umsebenzi nebasebenzi bomphakathi wezempilo ezindaweni ezehlukene. Inhloso wukulungiselela abaqeqeshwayo ukuthi bakwazi ukuphucula indlela okunakekelwa ngayo ngokusebenza beyiqembu futhi kusetshenziswa indlela yokufundisa exuba imikhakha enhlobonhlobo futhi kugxilwe ekuphuculeni amakhono ngaso sonke isikhathi.
Izikhungo okusetshenziswana nazo iPrince Mshiyeni Memorial Hospital Nursing College, KwaZulu-Natal Nursing College neSefako Makgato Health Sciences University (i-SMU). I-UKZN nayo izosiza iMpumalanga Nursing College (i-MNC).
Lolu hlelo lwe-SWITCH lwethulwe e-UKZN ngoMandulo kulo nyaka kusetshenziswa izigcawu zokucobelelana ngolwazi lapho bekuqeqeshwa khona abazobe beqeqesha abafundi okubalwa kubo abafundisa e-UKZN nabaphathi balolu hlelo eMnyangweni wezeMpilo esifundazweni saKwaZulu-Natal, nokuyibona abethule kubafundi izindlela zokufundisa ngokubambisana kwemikhakha enhlobonhlobo nangokuphucula izinga lokufundiswa ngegciwane lesandulela-ngculazi nangokunakekela iziguli.
Kube nenqwaba yezigcawu zokucobelelana ngolwazi ezenzelwe abafundi abenza unyaka wokugcina abaqeqeshelwa ubudokotela, ubuhlengikazi nokuba ngosokhemisi nokuyilapho abafundi bethulwe khona ekufundeni ngokubambisana kwemikhakha enhlobonhlobo nangokuphucula izinga lo msebenzi. Lezi zigcawu bezenzelwe abafundi base-UKZN abafundela ubudokotela, ubuhlengikazi nokuba ngosokhemisi abazinze e-RK Khan nase-Addington. Ngemva kwaloko abafundi abebefisa ukuqhubeka babhalisele esinye isigcawu sezinsuku ezimbili lapho bechazelwe khona ngezifundo ze-STRIPE nebezikhuluma ngezimo ezenzeka ngempela abafundi abazobhekana nazo kulo nyaka abazobe beqeqeshwa ngawo. Inhloso ye-SWITCH wukuqeqesha abasebenzi bezempilo bangomuso ukuthi bakwazi ukusebenza ngokubambisana njengeqembu nokuhlinzeka usizo olubeka impilo yesiguli phambili.
Ngesikhathi sesigcawu sokucobelelana, abasebenzi bezempilo bebehlukaniswe babangamaqeqebana axube yonke imikhakha. Ingqikithi ye-SWITCH wukufundisa abasebenzi bezempilo bangomuso ukuthi lonke ilungu noma wonke umkhakha wezempilo ubalulekile ekunakekeleni iziguli ngendlela esezingeni eliphezulu nokuqeda umqondo wokuthi kukhona ongcono kunomunye endleleni okunakekelwa ngayo.
UMnu Nhlakanipho Mkhize owenza unyaka wokugcina ezifundzweni zobudokotela uphawule kanje ngalolu hlelo: ‘Kube kuhle kakhulu kithina abafundela ubudokotela ngoba isikole sethu sisodwa nokwenza ukuthi singajwayeli ukuxoxisana nabafundi beminye imikhakha. Lokhu kuqhela kwethu kwabanye kusenza sicabange ukuthi yithina kuphela esaziyo, nokwenza siphakame futhi sigcine singazanga ukuthi abanye bafundani, yingakho nje lokhu kusisize kakhulu.
‘Kube kuhle ukuzwa ukuthi abahlengikazi bazichazela kanjani iziguli ukuthi ziyiphuze kanjani imithi, ngibonile ukuthi thina odokotela sihluleka kangakanani ukuchaza into ngendlela ezwakalayo ngoba sivame ukusebenzisa amagama omsebenzi wethu. Abafundi bezemithi banolwazi olunzulu ngokusebenza kwemithi, ukuthi eminye ihlupha ngani futhi nabo bayakwazi ukusichazela kahle isiguli. Kungakuhle uma kungafakwa nosonhlalakahle, ongoti abehlukene bezengqondo nongoti abalula amathambo abantu kulolu hlelo ngoba usuke ungazi ukuthi isiguli uzogcina usiyise kubani phakathi kwabo. Isibonelo nje, phakathi kukasonhlalakahle nomeluleki wezengqondo kumele siye kubani isiguli?’
Ukuxutshwa kwabasebenzi bezempilo bemikhakha enhlobonhlobo kuvule imiqondo yabo ekutheni babambisane futhi kubakhombisile ukuthi wonke umsebenzi wezempilo uneqhaza elibalulekile onalo ekunakekeleni iziguli nasekuqinisekiseni ukuthi isiguli sibekwa phambili.
Abafundi abaningi bathe bafisa sengathi i-SWITCH ingaba yingxenye yezifundo zabo njengoba bethe izigcawu zibafundise okumqoka abanye abebengakaze bakuzwe kuyo yonke le minyaka beqeqeshwa. Abakuthande kakhulu wukukhonjiswa ngezinkinga abangase bahlangabezane nazo uma sebesebenza. Labo abebekulezi zigcawu bathe sebeyazethemba ngesigaba esilandelayo abazobhekana naso emisebenzini yabo.
Amagama nezithombe: Lungelo Khanyile