
UsoSayensi Wesifazane Osemusha Uthole Umklomelo Kazwelonke
Click here for English version
UMholi wezokuFunda nokuFundisa eSikoleni seSayensi yezeMpilo (i-SHS) uSolwazi Verusia Chetty uphume isibili kusigaba se-Distinguished Young Woman Researchers: Human and Social Science kuma-SA Women in Science Awards (ama-SAWiSA).
U-Chetty uthole lo mklomelo emcimbini obuseBhayi, umklomelo wadluliswa wuNgqongqoshe wezeMfundo ePhakeme kwezeSayensi nobuChwepheshe uDkt Blade Nzimande.
U-Chetty, owungoti owelapha ukuphuka kwamathambo nozifela ngocwaningo, uwumcwaningi ezingeni lika-Y ngokwe-NRF osebhale amaphepha abuyekezwe, avunywa ngabalingani bakhe emabhukwini ocwaningo omhlaba njenge-The Lancet ne-Aids Care. Ungumcwaningi oxhumene ne-Japan Society for the Promotion of Science nomcwaningi owesekwa yi-Developing Research Innovation, Localisation and Leadership in South Africa (i-DRILL). Injongo yakhe kwi-DRILL ukufundisa, ukuhlela nokubheka ukwenzeka kohlelo oludidiyele lokwelapha isandulelangculazi ngenkathi ethuthukisa amakhono akhe okucwaninga nawokucija abanye.
U-Chetty useklonyeliswe ngemiklomelo eminingi okukhona kuyo i-Emerging Public Health Practitioner yangowezi-2015 ye-Health Systems Trust. Ngowezi-2013, waba ngomunye wabayi-13 eNingizimu Afrika ku-National Health Scholars Programme eyethulwa ePhalamende laseNingizimu Afrika yi-Medical Research Council noNgqongqoshe wezeMpilo kaZwelonke.
Ngowezi-2012, waba ngomunye wabali-11 baseKolisi leSayensi yeZempilo abathathwa ngokuba yi-Emerging Researcher e-UKZN, kwathi ngowezi-2011 waklonyeliswa nge-Golden Key International Membership, minyaka yonke enikwa izifundiswa ezivelele eNyuvesi ezingamaphesenti ali-15.
U-Chetty, onezingane ezincane ezintathu, uzinikele ekwenzeni ushintsho emiphakathini ehlwempu. Ngokwakhe, ukusweleka kwezinsiza zezempilo yingqinamba enkulu ekwelashweni kwabantu kanti futhi kuhlukumeza ilungelo labantu baseNingizimu Afrika. Ngowezi-2015, waqhamuka nendlela yokwelapha abantu bangasezindaweni ezingasemakhaya abanegciwane lesandulelangculazi lapho kugcizelelwa khona indawo yase “khaya” njengendawo yokwelapha.
U-Chetty uphakamise ukuthi ukwelapha kufanele kwenzeke ekhaya ukuze kwenzeke indlela yokushintsha imisebenzi kubasebenzi bezempilo ngokuhlomisa abantu abafanele ngokuqeqesha nokweluswa yithimba elinamakhono amaningi ukulawula abantu abanokukhubazeka emakhaya abo.
Ngasekuqaleni kwalo nyaka, u-Chetty nozakwabo baqokwa yi-National Research Foundation njengabamele iNingizimu Afrika ukuthi baye emhlanganweni we-HOPE ye-11 e-Okinawa, e-Japan, yososayensi abancane abavelele ukuthi bayothekela ulwazi kuma-Nobel Laurette namanye amavulandlela kwezesayensi nezobuchwepheshe. Njengesifundiswa se-Fogarty, u-Chetty uyinkunzi emidwayidwa.
Exoxa ne-Career Mag ngasekuqaleni kwalo nyaka, wathi: ‘Okulandelayo wukuthi sisungule isizinda sososayensi bama-Afrika lapho bezokwazi ukuhlanganyela khona ezindaweni zocwaningo ezifanayo ezigxile ekukhubazekeni, ukwelapha nezemidlalo. Kuzodala inkundla yokuqinisa imikhankaso yocwaningo ekhona ngokuthi kufinyeleleke kubacwaningi abasezingeni eliphezulu emhlabeni. Ngifisa ukuqala uhlelo lomsebenzi olubhekene nehlazo lesifo nezingane eziphila negciwane lesandulelangculazi. Ngibhale nezincwadi ezintathu kulo mkhakha kanti nginentshisekelo yokubona igalelo lazo ohlelweni lwezemfundo ekunciphiseni ihlazo lesandulelangculazi emehlweni entsha.’
IDini eyiNhloko ye-SHS uSolwazi u-Mahmoud Soliman uhalalisele u-Chetty wathi: ‘Kuyangijabulisa ukuzwa lezi zindaba. USolwazi u-Chetty ungowesifazane owenza umsebenzi omkhulu eSikoleni sethu. Ngiziqhenya kakhulu ngokuthi eminyakeni emithathu edlule, imiklomelo ye-SAWiS itholwe ngabalingani bami eSikoleni sethu, okukhona kubo uSolwazi Pragashnie Naidoo noSolwazi Tricia Naicker. Loku kuxoxa indaba enkulu ngegalelo labantu besifazane abangabaholi kwi-SHS.’
Amagama: Ngu-MaryAnn Francis
Isithombe: Sithunyelwe yi-photographysilverlining