
Uhlobo Olusha Lomdwebo kaPholi waseKapa Wodumo Ezikhwameni Zokuthenga zase-Woolworths
Click here for English version
Isikhwama sokuthenga esisungulwe ngowezi-2017 isitolo sakwa-Woolworths ukulekelela ucwaningo kanye nokongiwa kwemvelo yopholi baseNingizimu Afrika abatholakala eKapa kuphela, (i-Cape Parrot), uqongelele izimali ezibalulekile ngomdwebo wayo okhangayo zezinhlangano zezinyoni (i-BirdLife SA) kanye ne-Cape Parrot Working Group (CPWG) ezise-UKZN.
Lesi sitolo sesiphinde sazinikela ukulekelela umsebenzi we-CPWG nowe-BirdLife SA ngesikhwama sohlobo lwesibili sokuthenga esinomsebenzi wobuciko ka-Athol Moult no-Di Botha.
Lesi sikhwama, esiyingxenye ye-Woolworths’ Good Business Journey, silekelela ucwaningo nokubalwa kwaminyaka yonke kopholi okuhlelwe yi-CPWG. Ngokudayisa isikhwama esisodwa, u-Woolworths uzonikela ngama-R10 kwi-BirdLife SA ngale mizamo nokongiwa kwe-Cape Parrot nehlathi edabuka kulo i-Afromontane.
I-CPWG itholakala e-UKZN kanti usihlalo wayo nguSolwazi Collen Downs oyi-South African Chair (SARChI) in Ecosystem Health and Biodiversity KwaZulu-Natali nase-Eastern Cape. Esebenzisa ucwaningo lwezemfundo nezinhlelozesayensi yezakhamizi, izethulo ohlelweni lokuthuthukisa ezokuphatha, uhlu lwama-CITES, kanye nezinhlelo ezibambekayo zokongiwa kwenvelo, i-CPWG iqhakambisa ubunzima bezilwane noma bezitshalo ezisengcupheni yokushabalala.
Ngowezi-2015, ucwaningo oluqhamuka kuleli qembu luholele ekutheni kuhlelwe kabusha i-Cape Parrot njengohlobo oluzimele, ukwenza ngcono ukubekwa eqhulwini kokongiwa kwayo nokuhlela izindlela zokuphatha ukongiwa kwemvelo.
I-Cape Parrot isengcupheni ngenxa yokulahleka nokuhlukana kwamahlathi asemadala i-Afromontane Yellowwood, lapho ukudla nezidleke zawo zikhona. Ngaphansi kwamaphesenti amabili ezindawo zaseNingizimu Afrika anamahlathi emvelo, kanti amancane kuwo ngamahlathi ohlobo lwe-Afromontane Yellowwood.
Ama-Cape Parrot aphinde abe sengcupheni ngenxa yokuzingela okungekho emthethweni nokuthunjwa, kanye nokwanda kwezifo njengoba eshabalala ngenxa yokushintsha kokusetshenziswa komhlaba, ukucekelwa phansi nokuxhashazwa ngabantu. I-CPWG kanye ne-BirdlLife SA bayasebenzisana ukuhlonza nokuvikela abahlali be-Cape Parrot, ikakhulukazi ezindaweni ezintathu ezibalulekile zezinyoni nezintshalo nezilwane, Important Bird and Biodiversity Areas, eLimpopo, KwaZulu-Natali nase-Eastern Cape.
Imali eqoqwe ngokudayisa izikhwama zase-Woolworths izosiza ukuvikela nokuthola abanye opholi abasasele.
Kungunyaka obalulekile kucwaningo lwe-Cape Parrot – i-CPWG Cape Parrot Big Birding Day yama-25 mhla ziyisi-7 kuya ziyisi-8 kuNhlaba ibandakanye izakhamizi ezingososayensi abalekelele ngokubala isilinganiso sezinyoni ezindaweni ezahlukene. Angaphansi kwezi-1 6000 ama-Cape Parrots abaliwe endle.
I-Cape Parrot ibuye itholakale kuphawu lwe-International Ornithological Congress - okungumhlangano omkhulukazi we-avian biology - ezobanjwa kwi-inthanethi ngoNcwaba nonyaka ngokuhlanganyela ne-UKZN ne-International Ornithological Union.
U-Downs ubonge i-Woolworths ngokuqhubeka nokubeseka kanye no-Moult no-Botha ngemidwebo yabo, kanti bagqugquzele abantu ukuthi beseke ukuvikelwa kwe-Cape Parrot kanye namahlathi ayo ngokuthi bathenge izikhwama.
Amagama: ngu-Christine Cuénod
Isithombe: Sithunyelwe